18. Spotkanie z ciekawą matematyką
Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Bielsku-Białej, Stowarzyszenie Nauczycieli Matematyki oraz Fundacja „Matematyka dla wszystkich” zapraszają nauczycieli matematyki oraz uczniów klas 6–8 szkół podstawowych i oddziałów gimnazjalnych na Spotkanie z ciekawą matematyką zatytułowane
Rozkoduj „fraktala”
Tematyką dotyczącą fraktali zajmowaliśmy się podczas spotkań z ciekawą matematyką już dwukrotnie w ubiegłych latach. Tym razem chcielibyśmy jeszcze inaczej spojrzeć na to zagadnienie. Naszym celem będzie zbudowanie „żywego” fraktala, który został zakodowany za pomocą trzech liter L, R, U. Uczniowie poznają tez kilku faktów z historii matematyki i dowiedzą się gdzie, w życiu codziennym, spotykają fraktale.
Podobne działanie, jednak na znacznie szerszą skalę będzie realizowane 12 kwietnia 2019 r. w Krakowie na Błoniach w związku z obchodami 100-lecia Polskiego Towarzystwa Matematycznego. Inicjatywa będzie polegała na układaniu fraktala jakim jest Trójkąt Sierpińskiego. Utworzą go osoby (uczniowie), którzy będą stali tak względem siebie, że z góry będzie widoczny kształt fraktala. Na Błoniach planuje się ułożenie ósmego etapu konstrukcji Trójkąta Sierpińskiego, w którym będzie uczestniczyło 38 = 6561 uczniów. Możemy przyłączyć się do tej akcji i zbudować Trójkąt Sierpińskiego w swoich szkołach, np. z 81 lub 243 uczniów (szczegółowe informacje można znaleźć na stronie PTM). Nasze spotkanie z ciekawą matematyką może stanowić przygotowanie do podjęcia takich działań w placówkach. Można go potraktować również tylko jako fajną matematyczną zabawę bez konieczności kontynuacji w szkołach.
Spotkanie odbędzie się 29 listopada 2018 r. (czwartek) o godzinie 14.30w Regionalnym Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Bielsku-Białej, ul. Legionów 25. Wydarzenie rozpoczniemy w sali 011 (I piętro), a potem przejdziemy na salę gimnastyczną. Tym razem trudno określić dokładny czas spotkania, szacujemy, że będzie to około 90–120 min.
Gośćmi specjalnymi będą dr Maria Legutko* i Marek Legutko** z Krakowskiego Oddziału Stowarzyszenia Nauczycieli Matematyki.
Zainteresowanych prosimy o zgłaszanie się za pomocą naszego nowego systemu rejestracji do 26 listopada 2018 r. lub do wyczerpania miejsc. Link do systemu rejestracji:
https://rejestracja.wombb.edu.pl/course.html?id=600489
Prosimy, aby uczestnicy spotkania zabrali ze sobą cztery kolory kredek lub pisaków, najlepiej: czerwony, zielony, niebieski i fioletowy. Uczniów prosimy dodatkowo o zabranie obuwia zastępczego (ze względu na konieczność wejścia na salę gimnastyczną)
Zajęcia są bezpłatne. Ewentualne pytania proszę kierować na adres e-mail Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. . Informacje można uzyskać również pod numerem telefonu 33 812 37 15 wew. 111
* Maria Legutko, nauczycielka matematyki na różnych poziomach edukacji, dr nauk matematycznych, wieloletni pracownik Krakowskiej Szkoły Dydaktyki Matematyki WSP (Uniwersytetu Pedagogicznego). Jest współautorką podręczników Matematyka dla Ciebie w klasach 4-6 i Matematyka I dla liceum i technikum. Obecnie jest przewodniczącą Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Matematyki.
** Marek Legutko, wieloletni nauczyciel matematyki, współautor podręczników do matematyki. Inicjator założenia oddziału krakowskiego SNM, pierwszy jego przewodniczący i redaktor naczelny czasopisma "Nauczyciele i Matematyka" w latach 1992-1998. Były dyrektor OKE w Krakowie i CKE. Projektant portalu naszeszkoly.krakow.pl, analityk edukacyjny.
Trzecie podejście do fraktali - rozkodowaliśmy!
Podczas listopadowego spotkania z ciekawą matematyką kolejny raz zajęliśmy się tematyką fraktali. Było to jednak spojrzenie inne niż dotychczasowe.
Magdalena Glac przedstawiała przykłady obiektów fraktalnych w przyrodzie, opowiedziała o zastosowaniu fraktali we wzornictwie, grafice komputerowej i radiotelekomunikacji. Uczestnicy spotkania mieli okazję przekonać się, że prawie każdy z nas nosi przy sobie fraktal, jest on bowiem bardzo ważną częścią telefonu komórkowego. Ze względu na szczególne właściwości fraktali w radiotelekomunikacji anteny telefonów komórkowych mają kształt fraktala - dywanu Sierpińskiego. Poznaliśmy wreszcie niesamowite, fraktalne kształty w matematyce, takie jak zbiór Cantora, krzywa Kocha czy trójkąt Sierpińskiego. Na tych przykładach uczniowie mogli zrozumieć, co to jest iteracja i na czym polega ważna cecha fraktali - samopodobieństwo.
Nawiązując do trójkąta Sierpińskiego dr Maria Legutko przedstawiła kilka faktów z życia i działalności naukowej Wacława Sierpińskiego. Jako ciekawostkę podała informację, że w uznaniu jego zasług w 1970 r. decyzją Międzynarodowej Unii Astronomicznej nazwiskiem tego polskiego matematyka został nazwany jeden z kraterów na powierzchni Księżyca.
Część teoretyczną podsumowaliśmy inspirującą myślą, że "matematyka jest jedyną drogą ku zrozumieniu złożoności przyrody".
W drugiej Katarzyna Parcia zaprezentowała sposób kodowania trójkąta Sierpińskiego za pomocą trzech liter L, R i U (według pomysłu opracowanego i udostępnionego nam przez PTM). Uczestnicy wykonali ćwiczenia dotyczące kodowania oraz rozkodowania fraktali, z którymi wyśmienicie sobie poradzili. Na koniec utworzyliśmy trzecią iterację „żywego” trójkąt Sierpińskiego, którą można zobaczyć na zdjęciach ze spotkania.
Na zakończenie pan Marek Legutko podzielił się z uczestnikami szkolenia kilkoma refleksjami dotyczącymi nauczania matematyki i uświadomił uczniom, że w czasie tej matematycznej zabawy zrobili kolejny krok w przygotowaniu się do egzaminu ósmoklasisty.
Dziękujemy dr Marii Legutko i Markowi Legutko za życzliwość i pomoc w przygotowaniu
spotkania. Dziękujemy też dr Annie Widur, za udostępnienie materiałów dotyczących kodowania trójkąta Sierpińskiego.
Katarzyna Parcia